[මෙය Four years on: Alton Estate workers in Sri Lanka face ongoing repression යන මැයෙන් 2025 මාර්තු 03 පල කෙරුනු ලිපියේ පරිවර්තනයයි.]

ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසය (සීඩබ්ලිව්සී) ඇතුලු වතු වෘත්තීය සමිතිවල සහාය සහ අනුබලය ඇතිව, වතු කලමනාකාරිත්වය සහ පොලීසිය විසින් ඕල්ටන් වතු කම්කරුවන්ට එරෙහිව වසර හතරක් තිස්සේ කරගෙන යන කුරිරු දඩයම දිගටම පවතී.

පෙබරවාරි 17 සිට මාර්තු 22 දක්වා කාලය තුල, ඕල්ටන් වතුයායේ සේවකයින් 22 දෙනෙකු සහ තරුනයින් දෙදෙනෙකු බොරු චෝදනා මත අත්අඩංගුවට ගත් අතර—ඔවුන් ද ඇතුලුව—සේවකයින් 38 දෙනෙකු මස්කෙලියේ ඕල්ටන් වතුයාය පාලනයකරන හොරන වැවිලි සමාගම (එච්පීසී) විසින් වහාම සේවයෙන් පහ කරන ලදී. අත්අඩංගුවට ගත් අයට, වතු කලමනාකරු සත්‍යමූර්ති සුභාෂ් නාරායනන් සහ සහකාර කලමනාකරු අනුෂාන් තිරුචෙල්වම් යන අයට ශාරීරිකව පහර දුන් බවට චෝදනා එල්ල විය; කම්කරුවවෝ එම චෝදනා නිත්‍ය වශයෙන් සහ දැඩි ලෙස ප්‍රතික්ෂේප කරති.

අවසානයේ තරුනයන් දෙදෙනාට එරෙහි චෝදනා ඉවත් කර ගන්නා ලද මුත්, කම්කරුවන් 22 දෙනාට එරෙහි නීතිමය පීඩාවන් දිගටම පවතින අතර, මස්කෙලියේ සිට කිලෝමීටර් 11 ක් පමන දුරින් පිහිටි හැටන් හි මහේස්ත්‍රාත් අධිකරනයක සෑම මාස තුනකට වරක් පෙනී සිටීමට කම්කරුවන්ට බල බලකෙරී ඇත. මෙම කම්කරුවන්ට එරෙහිව කිසිදු චෝදනාවක් ගොනු කර නොමැති අතර, මැයි 28 වන දින යලි අධිකරනයේ පෙනී සිටින ලෙස ඔවුන්ට නියෝග කර තිබේ. සමාගම විසින් සේවයෙන් පහ කරන ලද කම්කරුවන් 38 දෙනාම තවමත් ස්ථිර රැකියාවක් නොමැතිව ජීවත් වීමට අරගල කරමින් සිටිති.

ඕල්ටන් වතු කම්කරුවන් දඩයමට ලක්කෙරුනේ, 2021 මුල් භාගයේදී වතු කම්කරුවන් විසින් සිදු කරන ලද මහා වැඩවර්ජන ක්‍රියාමාර්ගය අතරතුර ය. පෙබරවාරි 2 වන දින ඕල්ටන් වතු කම්කරුවන් 500 ක් පමන වැඩ වර්ජනය කර පෙබරවාරි 5 වන දින සීඩබ්ලිව්සී විසින් ආරම්භ කරන ලද ජාතික වැඩ වර්ජනයට එක් වූ අතර, ඔවුන්ගේ දෛනික වැටුප රුපියල් 1,000 දක්වා වැඩි කරන ලෙස ඉල්ලා සිටි දස දහස් ගනනක් වතු කම්කරුවෝ එයට සහභාගී වූහ..

කලමනාකාරිත්වය හිතාමතා කල ප්‍රකෝප කිරීම් මාලාවකට මුහුන දෙමින්, ඕල්ටන් වතු කම්කරුවන් මාර්තු 18 වන දින දක්වා වැඩ වර්ජනයේ නිරත විය. සීඩබ්ලිව්සී සහ අනෙකුත් වතු වෘත්තීය සමිති විසින් හුදකලා කරන ලද වතු කම්කරුවන් පිරිසක් පෙබරවාරි 17 වන දින කලමනාකරුගේ නිවස ඉදිරිපිට රැස්වී හිරිහැර කිරීමට එරෙහිව විරෝධතා දැක්වූහ. කලමනාකාරිත්වය වහාම, කම්කරුවන් වතු නිලධාරීන්ට ශාරීරිකව හානි කල බවට ව්‍යාජ කතාවක් ගොතන්නට විරෝධතාවයේ වාසිය ඩැහැ ගත්තේය.

මෙම වසරේ ජනවාරි 9 වන දින, හැටන් කම්කරු විනිශ්චය සභාවේ විනිසුරුවරයෙකු විසින්, හොරන වැවිලි සමාගමට එරෙහිව, නෙරපා හරින ලද කම්කරුවන් 38 දෙනාගෙන් 13 දෙනෙකු විසින් පවරා තිබූ නඩුවක් නිෂ්ප්‍රභ කලේ ය; කම්කරුවන් ඉල්ලා තිබුනේ, ඔවුන්ගේ හිඟ වැටුප් සහිතව නැවත සේවයේ පිහිටුවන ලෙසයි. කම්කරු විනිශ්චය සභාවේ විනිසුරුවරයා නඩුව නිෂ්ප්‍රභ කලා පමනක් නොව, කම්කරුවන් 13 දෙනාගෙන් එක් එක් කම්කරුවෙකුට නීතිමය වියදම් සඳහා සමාගමට රුපියල් 7,500 බැගින් ගෙවන ලෙස නියෝග කලේය.

වතු කලමනාකරුවන්ට එරෙහි ප්‍රචන්ඩත්වය හේතුවෙන් කම්කරුවන් සේවයෙන් පහ කල බවට සමාගම වෙනුවෙන් පෙනී සිටි නීතිඥයින් කල චෝදනා පිලිගනිමින් විනිසුරුවරයා ඔවුන්ගේ නඩුව පදනම් විරහිත බව ප්‍රකාශ කලේය. සමාගමේ නීතිඥයින් කියා සිටියේ, 2021 පෙබරවාරි 17 වන දින කම්කරුවන් වතු කලමනාකරුගේ නිවසට ඇතුලු වී ඔහුට සහ සහකාර කලමනාකරුට ශාරීරිකව හානි කල බවත්, සමාගමේ දේපල විනාශ කල බවත් ය.

හැටන් මහේස්ත්‍රාත් අධිකරනයේ කම්කරුවන්ට එරෙහි අපරාධ නඩුව තවමත් විභාග වෙමින් පවතින අතර පොලිසිය තවමත් එක චෝදනාවක්වත් ඉදිරිපත් කර නොමැති වුවද, විනිසුරුවරයා මෙම ව්‍යාජ ප්‍රකාශ පිලිගත්තේය. ඇත්ත වශයෙන්ම, පසුගිය දෙසැම්බර් මාසයේදී, රටේ ප්‍රධාන නීති නිලධාරියා වන නීතිපතිවරයා, කලමනාකරුගේ නිවසට හානි කිරීම සම්බන්ධයෙන් කම්කරුවන්ට චෝදනා කිරීමට ප්‍රමානවත් සාක්ෂි නොමැති බව හැටන් පොලිසියට පැවසීය.

කම්කරුවන් 13 දෙනා වෙනුවෙන් පෙනී සිටි, සීඩබ්ලිව්සී කම්කරු අධ්‍යක්ෂ ටී.එෆ්. කදිර්වේලු පසුව ප්‍රකාශ කලේ, විනිසුරුවරයාගේ තීන්දුව 'පෙර නොවූ විරූ' සහ 'කම්කරුවන්ට එරෙහි' එකක් බවයි. ශ්‍රී ලංකාවේ නීතිය යටතේ, දින 30 ක් ඇතුලත ඉහල අධිකරනයකට අභියාචනයක් ඉදිරිපත් කලහොත් කම්කරු විනිශ්චය සභාවේ තීන්දුවකට අභියෝග කල හැකිය. කෙසේ වෙතත්, සීඩබ්ලිව්සී නිලධාරීන් මෙම අභියාචනය ඉදිරිපත් කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත.

ඒ වෙනුවට, කදිර්වේලු සමහර සේවකයින්ට පැවසුවේ, විනිශ්චය සභා විනිසුරුවරයාගේ නියෝගය අනුගමනය කර එක් එක් අය සමාගමට රුපියල් 7,500 බැගින් ගෙවුවහොත් ඔවුන්ට නැවත රැකියා ලබා ගත හැකි බවයි. වෙනත් වචන වලින් කිවහොත්, රාජ්‍යය සහ සමාගම සමඟ අනුකූලව, වෘත්තීය සමිතිය, වින්දිත සේවකයින්ට තමන් නොකල වරදක් කල බවට පිලිගන්නා ලෙස උපදෙස් දෙයි.

සේවයෙන් පහ කරන ලද තවත් කම්කරුවන් 17 දෙනෙකු, නීතිඥයෙකු ලවා, එම විනිශ්චය සභාවටම නැවත සේවයේ පිහිටුවීම සඳහා වෙනම නඩුවක් ගොනු කර ඇත. මෙම තීන්දුව ලබන මාසයේ ලැබීමට නියමිත ය.

කම්කරු විනිශ්චය සභාව විසින් ඕල්ටන් වතු නඩුව නිෂ්ප්‍රභ කිරීම මගින්, සීඩබ්ලිව්සී නිලධරයේ සහ අනෙකුත් වතු වෘත්තීය සමිතිවල ද්‍රෝහීත්වය නැවතත් ඉස්මතු වේ.

ආරම්භයේ සිටම, සීඩබ්ලිව්සී නායකත්වය කලමනාකාරිත්වයේ චෝදනාවලින් කම්කරුවන් ආරක්ෂා කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කලේය. පොලිසිය 'සැකකරුවන්' සෙවීම ආරම්භ කල විට, ප්‍රාදේශීය සීඩබ්ලිව්සී නායකයින් පොලිසියට කම්කරුවන්ගේ නම් ලැයිස්තුවක් ලබා දුන් බවට විශ්වාසදායක තොරතුරු තිබේ. සීඩබ්ලිව්සී නිලධාරීන් ද සමහර කම්කරුවන්ට පොලිසියට යටත් වන ලෙස උපදෙස් දුන්නේ, මෙමගින් අනාගත හිරිහැර නතර වනු ඇති බව පවසමිනි.

හොරන වැවිලි සමාගම, ශ්‍රී ලංකාවේ දැවැන්ත ලාභ ලබන සමූහ ව්‍යාපාරයක් වන හේලිස් සමූහයට අයත් වේ. ඕල්ටන් වතුයාය තුල එහි ක්‍රියාමාර්ග හොඳින් සැලසුම් කරන ලද මර්දනකාරී මෙහෙයුමක් වූ අතර එය එක් වතුයායක කම්කරුවන්ට එරෙහිව පමනක් නොව, රට පුරා වඩ වඩාත් සටන්කාමී වන වතු කම්කරුවන්ට පාඩමක් ඉගැන්වීම සඳහා ය.

මෙම සිදුවීම සිදු වූයේ, 2019 අගභාගයේදී රුපියල් 1,000 ක දෛනික වැටුපක් ඉල්ලා වතු කම්කරුවන් 150,000 ක් පමන දෙනා විසින් ආරම්භ කරන ලද දිග්ගැස්සුනු වැඩවර්ජන සහ විරෝධතා මාලාවක කොටසක් ලෙස ය. වතු සමාගම් මෙම ඉල්ලීමට දැඩි ලෙස විරුද්ධ වූ අතර, මෙය ගෝලීය වෙලෙඳපොල තුල කර්මාන්තයේ තරඟකාරිත්වය අඩු කරනු ඇතැයි කියා සිටියේය.

වතු හාම්පුතුන් තම සේවකයින්ගෙන් ඉල්ලා සිටින්නේ 'ආදායම් බෙදා ගැනීමේ යෝජනා ක්‍රම' පිලිගන්නා ලෙසයි. මෙමගින්, කම්කරුවන්ට සහ ඔවුන්ගේ පවුල්වලට තේ පඳුරු 1,000 ක් පමන පැවරෙයි; ඔවුන් ඒවා වගා කර අස්වැන්න වතුයායට ආපසු විකිනිය යුතු අතර, කලමනාකාරීත්වය විසින් සපයනු ලබන උපකරන සහ අනෙකුත් භාන්ඩවල වාර්ෂික පිරිවැය අඩු කරනු ඇත. මෙම ගැඹුරු සූරාකෑමේ ක්‍රමය වතුවල වැටුප් ක්‍රමය අහෝසි කරනවා පමනක් නොව, පවතින විශ්‍රාම වැටුප් සහ අනෙකුත් මූලික අයිතිවාසිකම් ද අහෝසි කරමින්, මොවුන් නූතන වහල් කුලී කරුවන් බවට පත් කරනු ඇත.

තම කම්කරුවන්ගේ නැගී එන සටන්කාමීත්වය මැඩපැවැත්වීමට හොරන වතු සමාගමේ කලමනාකාරිත්වය කොතරම් අධිෂ්ඨානශීලී ද යත්, කම්කරුවන්ගේ ප්‍රචන්ඩත්වය පිලිබඳ ඔවුන්ගේ ව්‍යාජ ප්‍රකාශ ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා වැවිලිකරුවන්ගේ සංගමය 2021 මාර්තු 3 වන දින හැටන්හිදී විරෝධතාවක් සංවිධානය කලේය. වතුවල පොලිස් මුර සංචාර සහ “වතු ප්‍රචන්ඩත්වය” සමඟ කටයුතු කිරීම සඳහා තුවක්කු සහ ආයුධ පුහුනුව ඉල්ලා සිටිමින් වැවිලිකරුවන් 500 ක් පමන විරෝධතා දැක්වූහ.

මාර්තු 9 වන දින, එවක ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂගේ ප්‍රධානත්වයෙන් යුත් රටේ ජාතික ආරක්ෂක කවුන්සිලය වතුවල “ආරක්ෂක ගැටලු” සාකච්ඡා කලේය. තීරනය කලේ කුමක්ද යන්න පැහැදිලි නැත, නමුත් එය වතු සමාගම් සඳහා රජයේ පැහැදිලි සහයෝගය පෙන්නුම් කරයි.

ඕල්ටන් වතු කම්කරුවන්ට එරෙහිව ගොනු කර ඇති බොරු නඩු පරාජය කිරීම සඳහා වතු කම්කරුවන් බලමුලු ගැන්වීමට සීඩබ්ලිව්සී නායකයින් සහ අනෙකුත් වතු වෘත්තීය සමිති නිලධාරීන් නිරන්තරයෙන් විරුද්ධ වී ඇත. පොලිසිය විසින් චෝදනා එල්ල කරන ලද අයට උසාවිවලදී කිසිදු නීතිමය සහායක් ලබා දී නොමැත. පසුගිය වසර හතර තුල, චූදිත කම්කරුවන් 22 දෙනාට හැටන් හි උසාවියේ පෙනී සිටීමට සිදු වූ අතර, ගමන් වියදම්, ආහාර සහ නීති ගාස්තු ගෙවා ඇත්තේ ඔවුන්ගේම සාක්කුවෙනි.

ඕල්ටන් වතු කම්කරුවන්ට එරෙහි ප්‍රකෝප කිරීම් සහ පසුව සිදු වූ දඩයම හුදකලා සිදුවීම් නොවේ. මාස කිහිපයකට පසු, තලවකැලේ කටුකැලේ වතුයායේ කම්කරුවන් 11 දෙනෙකු බොරු චෝදනා මත සේවයෙන් පහ කරන ලදී. කොවිඩ්-19 වසංගතය අතරතුර ගෙවීම් සහනාධාර ඉල්ලා සිටි නිසා හැටන් අසල වැලිඔය වතුයායේ කම්කරුවන් පස් දෙනෙකු සේවයෙන් පහ කරන ලදී. මෙම රටාව පැහැදිලිවම පෙන්නුම් කරන්නේ, මෙය වතු ශ්‍රම බලකායේ අයිතිවාසිකම් මර්දනය කිරීම සඳහා වතු හාම්පුතුන් විසින් සම්බන්ධීකරනය කල උත්සාහයක් බවයි.

ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (ජාමූඅ) විසින් නියම කරන ලද කප්පාදු සහ රට පුරා ක්‍රියාත්මක කිරීමට නියමිත 'ආර්ථික ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ' වැඩසටහනේ ප්‍රධාන ඉලක්ක වන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ වතු වගාවයි. ලාභ නොලබන වතු වසා දමන බවත්, වගාවන් විවිධාංගීකරනය කරන බවත්, වතුකරයේ සංචාරක මධ්‍යස්ථාන ස්ථාපිත කරන බව කලින් පැවති වික්‍රමසිංහ ආන්ඩුව මීට පෙර නිවේදනය කලේ ය..

ජනාධිපති දිසානායකගේ ජනතා විමුක්ති පෙරමුන/ජාතික ජන බලවේගය ආන්ඩුව විසින් සම්මත කරන ලද සුවිශේෂී වතු ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ වැඩසටහන නොතකා, වතු කම්කරුවන් දැවැන්ත රැකියා කප්පාදුවලට සහ කොන්දේසි මත එල්ල වන ප්‍රහාරවලට මුහුන දී සිටිති.

සමාජවාදී සමානතා පක්ෂය (සසප) ඕල්ටන් වතුයායේ සහ වතුකරයේ තවත් දඩයමට ලක් වූ බොහෝ කම්කරුවන් ආරක්ෂා කිරීමට සහ මෙම ම්ලේච්ඡ ප්‍රහාරය ජාත්‍යන්තර කම්කරු පන්තියේ අවධානයට යොමු කිරීමට මැදිහත් විය.

සසප, ප්‍රගතිශීලී දෙමල සන්ධානයේ සීඩබ්ලිව්සී සහ ජාතික කම්කරු සංගමය, කඳුරට ජනතා පෙරමුන සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී කම්කරු කොංග්‍රසය වැනි අනෙකුත් වෘත්තීය සමිතිවල ද්‍රෝහීත්වය කම්කරුවන්ට පැහැදිලි කරමින්, ඕල්ටන් කම්කරු ක්‍රියාකාරී කමිටුව (ඕකක්‍රික) ආරම්භ කලේය.

ශ්‍රී ලංකාව පුරා වතු කම්කරුවන් ඕල්ටන් වතුයාය තුල සිදුවූ දඩයමේ දේශපාලන පාඩම් උගත යුතුය. මෙම අත්දැකීම, කොලඹ ආන්ඩුවේ සහාය ඇතිව, අතිශය ආන්තික සූරාකෑම් පැනවීමට අධිෂ්ඨාන කරගෙන සිටින විශාල වතු සමාගම්වල කෲරත්වය තවදුරටත් හෙලිදරව් කර තිබේ.

කෙසේ වෙතත්, කාර්මික පොලිස් බලකායක් ලෙස ක්‍රියාත්මක වෙමින්, කම්කරුවන්ගේ අරගල අවහිර කර පාවා දී ඇති, පොලිස් බිය ගැන්වීම්වලට සහාය දී ඇති වෘත්තීය සමිති යාන්ත්‍රනයේ සහාය නොමැතිව වතු සමාගම්වලට මෙම ප්‍රහාර මුදා හැරිය නොහැකි විය.

ධනේශ්වර දේශපාලන පක්ෂ ලෙස ක්‍රියාත්මක වන වතු වෘත්තීය සමිති, පාලක ප්‍රභූවේ විවිධ කොටස් සමඟ පෙලගැසී සිටින අතර, පසුගිය දශක පහ තුල විවිධ ආන්ඩුවල අමාත්‍ය තනතුරු ලබාගෙන ඇත. සෑම වතුයායකම වතු සේවකයින් ඕල්ටන් කම්කරුවන් ගත් තීරනය අනුගමනය කරමින්, වෘත්තීය සමිති නිලධරයන්ගෙන් සහ ධනේශ්වර පක්ෂවලින් ස්වාධීනව තමන්ගේම ක්‍රියාකාරී කමිටු පිහිටුවා ගනිමින්, තම රැකියා ආරක්ෂා කර ගැනීමට සහ යහපත් වැටුප් සහ සේවා කොන්දේසි දිනා ගැනීමට සටන් කල යුතු වන්නේ එබැවිනි.

වැටුප් සහිත වෛද්‍ය නිවාඩු, යහපත් සේවා කොන්දේසි, නිවාස, නිසි පහසුකම් සහිත රෝහල් සහ පාසල් සහ රැකියා විරහිත සියලු දෙනාටම රැකියා සඳහා වතු කම්කරුවන් සටන් කල යුතුය. ඕල්ටන් වත්තේ කම්කරුවන්ට එරෙහි සියලු චෝදනා ඉවත් කර, සේවයෙන් පහ කරන ලද කම්කරුවන් 38 දෙනාට සම්පූර්න වැටුප් ගෙවා නැවත සේවයේ පිහිටුවිය යුතුය.

දඩයමට ලක්ව සිටින ඕල්ටන් වත්තේ කම්කරුවන්ට සහාය දෙන ලෙසත්, ජාත්‍යන්තරව ඔවුන්ගේ උත්සාහයන් සම්බන්ධීකරනය කිරීම සඳහා කම්කරු ක්‍රියාකාරී කමිටුවල ජාත්‍යන්තර කම්කරු සන්ධානය (කක්‍රික-ජාස) සමඟ සම්බන්ධ වන ලෙසත් සසප, ඕකක්‍රික සහ අනෙකුත් ක්‍රියාකාරී කමිටු ශ්‍රී ලංකාව පුරා සිටින කම්කරුවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටී.

ලිප්ටන්, ටෙට්ලි සහ ට්විනින්ස් වැනි දැවැන්ත වතු සහ අපනයන මෙහෙයුම්වල ජාත්‍යන්තර ජාලයක් මගින් ශ්‍රී ලාංකික වතු කම්කරුවන් සූරාකෑමට ලක්ව ඇත. ඔවුන්, ඒ හා සමාන තත්වයන්ට මුහුන දෙන ඉන්දියාව, කෙන්යාවේ, මැලේසියාව සහ වියට්නාමය යන රටවල තම සගයන් වෙත හැරිය යුතුය.

ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සහ සමාජ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා ලාභය මත පදනම් වූ පද්ධතිය පෙරලා දැමීම සහ කම්කරුවන්ගේ සහ ගොවීන්ගේ ආන්ඩුවක් සඳහා වන සටනේ අනිවාර්ය අංගයක් ලෙස, කම්කරුවන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනය යටතේ සියලුම ප්‍රධාන සමාගම්, වතු සහ බැංකු ජනසතු කිරීම සඳහා ඒකාබද්ධ දේශපාලන අරගලයක් අවශ්‍ය වේ.