Ten artykuł został pierwotnie opublikowany na Twitterze.

Artykuł opublikowanydziś w Internecie i wydrukowany w New York Times Sunday Magazinejest kolejnym smutnym przykładem roli profesora Timothy'ego Snydera jako fałszerza historii i apologety ukraińskiego faszyzmu.

Snyder kpiąco odrzuca rosyjskie odniesienia do masowych mordów dokonywanych przez ukraińskich nacjonalistów na Polakach i Żydach podczas II wojny światowej jako „przeszłość, która nigdy się nie wydarzyła” oraz „nonsensowne i nekrofilskie rozliczenia z historią”.

Jednak na wcześniejszym etapie swojej kariery Snyder szczegółowo opisał ludobójczą działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN). Jego artykuł pt. „The Causes of Ukrainian-Polish Ethnic Cleansing 1943” [Przyczyny ukraińsko-polskich czystek etnicznych 1943] ukazał się w wydaniu Past and Present z maja 2003 r.

Loading Tweet ...

Tweet not loading? See it directly on Twitter

Ten 37-stronicowy artykuł naukowy koncentruje się na masowej rzezi Polaków na Wołyniu dokonanej przez OUN. Wojskowe skrzydło OUN, Ukraińska Powstańcza Armia [UPA], pisze Snyder, „zabiła około pięćdziesięciu tysięcy wołyńskich Polaków, a dziesiątki tysięcy zmusiła do ucieczki w 1943 r.”.

„Do końca kwietnia 1943 r.” — czytamy w relacji Snydera — „UPA miała pod swoją komendą może dziesięć tysięcy żołnierzy i doprowadziła znaczną część Wołynia do wzajemnej rzezi”. Snyder kontynuował:

Przez cały kwiecień i na całym Wołyniu żołnierze UPA otaczali kolonie i wsie, palili domy, rozstrzeliwali lub wpędzali do środka tych, którzy próbowali uciekać.

W osadach mieszanych służby bezpieczeństwa UPA ostrzegały Ukraińców, aby uciekali nocą, a następnie o świcie zabijały wszystkich pozostałych. Był to skoordynowany atak uzbrojonych ludzi na pozbawioną przywódców i zdezorganizowaną ludność.

Nie była to jedyna „nekrofilska relacja” Snydera o masowych mordach dokonywanych przez ukraińskich nacjonalistów. W artykule opublikowanym w lutym 2010 roku w New York Review of BooksSnyder jednoznacznie potępił tuszowanie zbrodni OUN przez ówczesnego prezydenta Ukrainy Wiktora Juszczenkę.

„Kiedy w czerwcu 1941 r. Wehrmacht zaatakował Związek Radziecki, dołączyły do niego wojska Węgier, Rumunii, Włoch i Słowacji, a także niewielkie kontyngenty ukraińskich ochotników związanych z OUN-B.

Niektórzy z tych ukraińskich nacjonalistów pomagali Niemcom w organizowaniu morderczych pogromów Żydów. Postępując w ten sposób, wspierali politykę niemiecką, która jednak była zgodna z ich własnym programem czystości etnicznej i utożsamiania Żydów z tyranią sowiecką.

Pod ich dowództwem UPA podjęła w 1943 i 1944 r. akcję etnicznego oczyszczania zachodniej Ukrainy z Polaków. Partyzanci UPA zamordowali dziesiątki tysięcy Polaków, w większości kobiet i dzieci. Zabito także część Żydów, którzy schronili się u polskich rodzin.”

Obecnie Snyder odrzuca odniesienia do ukraińskiego faszyzmu jako rosyjską propagandę. Jednak w eseju z 2010 r. napisał, że sowiecki opis „niemiecko-ukraińskich faszystów” był „wystarczająco dokładny, aby służyć jako trwała i skuteczna propaganda zarówno w Związku Radzieckim, jak i poza nim”.

Z powodów, których nigdy nie wyjaśnił, w miesiącach pomiędzy artykułem w New York Review of Books z lutego 2010 r. a publikacją książki Bloodlands (pl. Skrwawione ziemie) w październiku 2010 r., Snyder radykalnie zmienił swój opis historii Ukrainy.

Działalność OUN całkowicie zniknęła z fabularyzowanej i zaciekle antysowieckiej narracji, którą przedstawił w Bloodlands. Snyder przestawił się z pisania historii na produkcję propagandy na rzecz antyrosyjskiej polityki Stanów Zjednoczonych.

W książce The Russian Revolution and the Unfinished Twentieth Century[Rewolucja rosyjska i niedokończony wiek dwudziesty] poświęciłem jeden rozdział na ocenę Bloodlands. Można się z nim zapoznać pod tym adresem.

Napisałem: „W twórczości Timothy'ego Snydera mamy do czynienia z niezdrową i niebezpieczną tendencją: zatarciem różnicy między pisaniem historii a produkcją propagandy”. Ta ocena, napisana w 2014 roku, została gruntownie potwierdzona.