Bu yazı ilk kez 07.02.2014 tarihinde yayınlandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya işleri müsteşarı Victoria Nuland ile ABD’nin Ukrayna büyükelçisi Geoffrey Pyatt arasındaki sızdırılmış bir telefon görüşmesi, Obama yönetiminin bu eski Sovyet cumhuriyetindeki müdahalesinin anti-demokratik ve yeni-sömürgeci karakterini ortaya koydu.
İki yetkili arasındaki tartışma, Washington’ın yönetime getirmek istediği sağcı muhaliflerin ayrıntılı bir değerlendirmesini ve onun operasyonu incelemeden onaylaması için Birleşmiş Milletler’i (BM) nasıl kullandığını içeriyor. Almanya ve diğer Avrupalı güçler Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’e karşı şiddet içeren gösterileri desteklemede Obama yönetimi ile sıkı işbirliği içinde çalışırken, sızdırılmış telefon görüşmeleri, emperyalist güçler arasındaki gerilimleri açığa çıkartıyor. Nuland, konuşmanın bir yerinde, Pyatt’a, “AB’yi s....r et” diyor.
İmzasız olarak YouTube’da yayımlanan tartışma, Washington’ın resmi politikasının baştan sona sinik karakterini vurgulamaktadır. Obama yönetiminin “demokrasi” ve Ukrayna halkının kendi geleceğini belirleme hakkı üzerine söylemi, toplu tüketim için hazırlanmış bir maskaralıktır. Hükümet yetkileri, sahne arkasında, Ukrayna’nın başkentinde ABD yanlısı ve Rusya karşıtı kuklaları iktidara getirerek Washington’ın Doğu Avrupa’daki jeo-stratejik ve ekonomik çıkarlarını ilerletme biçimindeki gerçek gündem hakkında birbirleriyle açık yüreklilikle konuşuyorlar.
Görülen o ki, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Nuland ile Büyükelçi Pyatt arasındaki telefon konuşması, geçen ay, Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’in muhalefet önderleri Arseniy Yatsenyuk’a ve Vitali Kliçenko’ya -sırasıyla- başbakanlık ve başbakan yardımcılığı makamlarını teklif etmesinin ardından gerçekleşmiş.
Nuland, Almanya’da iktidarda olan CDU ile sıkı mali ilişkilere sahip olan UDAR partisinin başındaki Kliçko’ya atfen, “Kliçko’nun hükümete katılması gerektiğini düşünmüyorum. Bana kalırsa bu gerekli değil; bunun iyi bir fikir olduğunu sanmıyorum.” diyor. “Bırakalım dışarıda kalsın ve siyasi ev ödevine çalışsın” diyen Pyatt da ona katılıyor.
Nuland, konuşmasını, “ekonomi ve yönetim konusunda deneyime sahip olan Yats [Yatsenyuk],” diye sürdürüyor. Pyatt ise, Nuland’a, muhalefet içinde “patron olan Kliçko” diyor ve onun “bütün bu ıvır zıvır konusunda hızlı davranması” ve UDAR’ın önderiyle, muhalefet önderliğinin “kişilik yönetimi”nin bir parçası olarak konuşması gerektiği uyarısında bulunuyor.
Washington’ın Kiev’de uysal bir yönetimi işbaşına getirme yöneliminin baştan sona suç olduğu, Nuland ile Pyatt’ın neo-faşist Tüm Ukrayna Birliği’nin (Svoboda) Oleh Tyahnibok hakkındaki tartışmalarında açık bir şekilde ortaya çıkıyor. Nuland, Tyahnibok’u, muhalefet önderliği içindeki “üç büyük”ten biri olarak betimliyor. Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı, konuşmasını, Pyatt’a “onun [Yatsenyuk’un] [göreve getirildikten sonra] Kliç’i ve Tyahnibok’u dışta tutması gerekiyor; onlarla, haftada dört kez konuşması gerekiyor. ” diyerek sürdürüyor.
Bu konuşmalar, Obama yönetimi içinde, onun Ukrayna’daki faşist hareketle ortaklık çinde çalıştığına ilişkin herhangi bir kafa karışıklığı olmadığını doğrulamaktadır.
Tyahnibok, daha önce Ukrayna Toplumsal-Ulusal Partisi adını taşıyan ve neo-Nazi amblemiyle öne çıkan Svoboda partisinin önderidir. Tyahnibok, 2004 yılında, “korkmadılar, otomatik silahlarına sarıldılar ve Moskovalılar’a, Almanlar’a, Museviler’e ve diğer pisliklere karşı savaşmak için ormanlara gittiler” dediği II. Dünya Savaşı’ndaki Ukraynalı sağcı partizanları övmüştü.
Tyahnibok, sözlerine, Ukrayna’nın hala bir “Moskova-Musevi” mafyasından kurtarılması gerektiğini eklemişti. O, 2005’te, Ukraynalı yöneticilere, Ukrayna halkına karşı “soykırım” gerçekleştirmeye kalkıştığını iddia ettiği“örgütlü Museviler”in “suç faaliyetleri”ne son vermelerini talep eden bir açık mektupu imzalamıştı.
Obama yönetiminin Ukrayna’da bir kukla yönetimi başa getirmek için birlikte çalıştığı “üç büyük”ten biri budur. Nuland, dün, aralarında Oleh Tyahnibok’un da yer aldığı çok sayıda muhalif ile buluştu. Yapılan görüşmeler hakkında herhangi bir ayrıntı açıklanmadı ama Büyükelçi Pyatt, Twitter üzerinden, Nuland’ın Nazi yanlısı önderin ve arkadaşlarının yanında gülümseyerek poz verdiği bir fotoğrafını paylaştı.
Nuland ile Tyahnibok arasında dün yapılan toplantı ilk değildi. Bu ikili, Nuland’ın geçtiğimiz Aralık ayında Ukrayna’ya yaptığı ziyaret sırasında da gizli bir toplantı yapmıştı. Nuland, o toplantının ardından, Kiev’in, sağcı muhalefet tarafından düzenlenen hükümet karşıtı gösterilere ana meydanında karargah işlevi gören ana meydanında, ABD desteğini göstermek üzere göstericilere ekmek dağıtırken fotoğraf çektirme fırsatı bulmuştu.
Nuland, Pyott ile telefon görüşmesinde, Ukrayna’ya özel bir elçi (Robert Serry) gönderdiği için BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon’u övdü. O, bunun, “bu işi [yani yeni bir hükümeti] başarmaya müthiş yardımcı”olacağını söyledi. Bu ifadeler, tüm dünyadaki yağmacı faaliyetlerini örtbas etmek ya da onaylamak için ABD ve onun müttefikleriyle birlikte çalışan BM’nin emperyalizmin bir aleti olarak oynadığı rolün altını çizmektedir.
Nuland, BM’yi övdükten hemen sonra, Avrupalı güçlerin bu rejim değişikliği operasyonunu desteklemek için daha fazlasını yapmaması karşısındaki açık hayal kırıklığı içinde, “AB’yi s...r et” diyor. Kiev’de yayımlanan Kyiv Post gazetesine göre, AB görevlisi Helga Schmid ile AB’nin Ukrayna Temsilcisi Jan Tombinski arasında geçen sızdırılmış bir telefon görüşmesi (Almanca), onların, ABD’nin nasıl olup da AB’yi Ukrayna konusunda“yumuşak” bulduğu üzerine bir tartışmasını içeriyor.
Nuland-Pyatt görüşmesinde, “Onun aynı cephede yer almasını sağlamak için bir şeyler yaptık; çünkü, onun mesafe kaydetmeye başlaması durumunda Ruslar’ın perde arkasından onu torpillemeye çalışacağından oldukça emin olabilirsin.” diyen ABD Büyükelçisi, BM’nin müdahalesine ihtiyaç olduğu konusunda hemfikir olduğunu ifade etmektedir. Pyatt, konuşmasını, “Burada ortaya çıkacak ve bu işin oluşmasına yardımcı olacak uluslararası karakterde birini elde etmeye çalışıyoruz.” diyerek sürdürdü.
Washington, Doğu Avrupa’dan başlayıp petrol zengini Ortadoğu ve Orta Asya üzerinden Çin’in batı sınırlarına uzanan jeo-stratejik Avrasya bölgesinde egemenlik yöneliminin önüne Moskova tarafından çıkartılan her türlü engeli ortadan kaldırmak için amansız bir mücadele içinde. ABD emperyalizmi, kendi çıkalarını ilerletmenin ve Rus hükümeti üzerindeki baskıyı arttırmanın aracı olarak, Ukrayna’daki faşist hareketleri destekliyor ve oluşmaya başlayan bir iç savaşın alevlerini canlandırıyor.
Nuland’ın geçtiğimiz yıl Mayıs ayında Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya Müsteşarlığına atanması, Obama yönetiminin saldırgan stratejisinin bir parçasını oluşturuyordu. Daha önce, Başkan Yardımcısı Dick Cheney’in ulusal güvenlik danışmanı yardımcılarından biri olarak çalışan Nuland, ünlü “yeni muhafazakar” yorumcu ve tarihçi Robert Kagan ile evli.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önde gelen yardımcılarından biri olan Sergei Glazyev, ABD’nin Ukrayna muhalefetine, onlara silah sağlamak da dahil, haftada 20 milyon dolar harcadığını iddia etti.
Sızdırılmış telefon görüşmelerine ilişkin soruları yanıtlayan ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Jen Psaki, anlamsız bir şekilde, olayın “Rusyanın iş yapma becerisinde yeni bir sıkıntılı durum”a işaret ettiğini belirtmeden önce, onların gerçek olduğunu kabul etti ve Nuland’ın AB şahsiyetlerinden özür dilemiş olduğunu söyledi
Psaki, Obama yönetiminin bu telefon görüşmesinin yakalanıp sızdırılmasından Rus hükümetinin sorumlu olduğuna ilişkin herhangi bir kanıta sahip olmamakla birlikte, “bu onların aktif şekilde tanıtımını yaptıkları, afişe ettikleri ve hakkında tweetler gönderdikleri bir şey ve biz bunun yeni bir sıkıntılı durumu ifade ettiğini hissediyoruz.” dedi.
Obama yönetiminin, dünya çapında, aralarında devlet ve hükümet başkanlarının da olduğu milyonlarca insanın telefon ve internet haberleşmesini gizlice dinlemek için geniş bir gözetleme ağı kurmuş olduğu, Ulusal Güvenlik Bürosu’nun muhbiri Edward Snowden tarafından açığa çıkartılmıştı. O, herhangi birine “yeni sıkıntılı durumlar” üzerine ders verecek durumda değil. Bununla birlikte, onun ikiyüzlü protestoları, sızdırılmış görüşmelerin onun Moskova’ya ve Ukrayna’daki Yanukoviç yönetimine karşı sürmekte olan saldırısına zarar verebileceğine ilişkin kaygılara işaret etmektedir.