Toplumsal Eşitlik İçin Uluslararası Gençlik ve Öğrenciler (IYSSE), Ukrayna’daki savaşın 15 ay önce başlamasından bu yana Toronto’da düzenlenen ilk savaş karşıtı toplantıyı 4 Haziran Pazar günü gerçekleştirdi. İşçi sınıfı öncülüğünde savaş karşıtı küresel bir hareketin inşası için güçlü bir çağrının yapıldığı toplantı, aşırı sağcı Ukrayna Kanada Kongresi’nin (UCC) başını çektiği ve Ontario Çalışma Bakanı Monte McNaughton tarafından desteklenen devlet destekli bir kampanyaya ve savaş yanlısı Ukrayna milliyetçilerinin toplantıyı engelleme çabalarına rağmen gerçekleşti.
Sansür kampanyasına karşı çıkan bir dilekçe dünyanın dört bir yanından yaklaşık 1.000 kişi tarafından imzalandı ve Pink Floyd’un eski solisti Roger Waters IYSSE’nin toplantı düzenleme hakkını destekleyen bir tweet attı.
Savaş karşıtı toplantı, bir mektupla dayanışma ve desteklerini ifade eden Rusya ve Ukrayna’daki Bolşevik-Leninistlerin Genç Muhafızları (YGBL) örgütü tarafından da desteklendi. YGBL, mektubunda şöyle yazdı: “Emperyalizm savaşta kan dökmeye ve geçmişin devrimci mücadeleleriyle kazanılmış tüm temel demokratik haklara saldırmaya istekliyse, bizim de direnme yükümlülüğümüz var. Böyle bir direniş, işçi sınıfının daha geniş bir uluslararası mücadele başlatması için en iyi itici gücü yaratabilir.”
Toplantı Toronto Üniversitesi kampüsünün hemen dışında bulunan Toronto Halk Kütüphanesi’nin Lillian H. Smith Şubesi’nde yapıldı. Dördüncü Enternasyonal’in Uluslararası Komitesi’nin (DEUK) ve onun Sosyalist Eşitlik Partilerinin gençlik hareketi olan IYSSE tarafından düzenlenen toplantı, Ukrayna’da Rusya’ya karşı yürütülen yıkıcı ABD-NATO savaşının tarihsel ve siyasi bağlamını ele almak ve çatışmaya son vermek için işçi sınıfı içinde nasıl bir hareket inşa edilebileceğini tartışmak üzere düzenlenen uluslararası toplantılar dizisinin sonuncusuydu. Bu tartışmanın merkezinde, Sovyetler Birliği’nin Stalinistler tarafından dağıtılmasının ve kapitalizmin restore edilmesinin feci sonuçları vardı. Bu adımlar, Rusya’yı parçalamayı ve doğal kaynaklarını yağmalamayı amaçlayan mevcut emperyalist saldırının koşullarını yaratmıştı.
Serinin önceki iki toplantısı Kanada’da Montreal, Quebec ve Waterloo, Ontario’da düzenlenmiş ve IYSSE, UCC’nin Waterloo Üniversitesi’ne toplantıyı iptal etmesi için baskı yapma çabasını da başarıyla geri püskürtmüştü. Sağcı unsurlar ayrıca Almanya’nın Frankfurt kentinde ve Yeni Zelanda’nın Wellington kentinde düzenlenen savaş karşıtı IYSSE toplantılarını da iptal etmeye çalışmış ancak benzer şekilde başarısız olmuştu.
Toplantıya katılan bir grup Ukraynalı milliyetçi, kütüphanenin belirlediği kuralları ihlal ederek konuşmacıları bağırarak rahatsız etti ve diğer katılımcıları filme alarak gözdağı vermeye çalıştı. Bazıları soru-cevap bölümünde İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi işbirlikçileri tarafından popüler hale getirilen “Slava Ukraini! Heroiam Slava!” (Şan olsun Ukrayna’ya! Şan olsun kahramanlara!) faşist sloganını atarak toplantıyı terk etti.
Toplantının açılışını yapan IYSSE üyesi Dylan Lubao, toplantının iptal edilmesi için yürütülen kampanyanın, sağcı güçler arasında, savaş yanlısı söylemlerine yönelik herhangi bir açık eleştiri ve değerlendirmenin, NATO’nun Ukrayna “demokrasisini” ve “egemenliğini” savunmak için Rusya’ya karşı savaş açtığı yalanını ortaya çıkaracağı korkusundan kaynaklandığını belirtti. Ayrıca Kanada devleti ve sendika destekli NDP de dahil olmak üzere tüm düzen partileri tarafından desteklenmelerine rağmen, geniş halk kitleleri arasında çok az desteğe sahip oldukları gerçeği de hızla ortaya çıkacaktı.
Lubao ayrıca IYSSE’nin toplantıya katılanları korumak için aldığı COVID-19 önlemlerini de açıkladı; bu önlemler arasında dinleyicilerin her birine yüksek kaliteli bir maske verilmesinin yanı sıra taşınabilir hava filtreleme cihazlarının ve havayı dezenfekte etmek için bir uzak-UVC lambasının kullanılması da vardı. Medyanın ve Kanada hükümetinin pandeminin sona erdiği yönündeki iddiasına rağmen, virüs her gün ülke çapında binlerce kişiyi ve dünya çapında yüz binlerce kişiyi hasta etmeye devam ediyor. Hükümetin her kademesinde izlenen “hayatlardan önce kâr” politikası nedeniyle COVID-19, 2020’den bu yana 52.000’den fazla Kanadalıyı gereksiz yere öldürerek Kanada’da üçüncü önde gelen ölüm nedeni haline geldi.
Ana konuşmayı Sosyalist Eşitlik Partisi (Kanada) Ulusal Sekreteri Keith Jones yaptı. Konuşmasına savaşın sadece Ukraynalılar ve Ruslar için değil tüm dünya için korkunç sonuçlarına dikkat çekerek başladı. “Savaş ve NATO’nun uyguladığı ekonomik yaptırımlar dünya genelinde ekonomik yaşamı sekteye uğrattı, Avrupa da dahil olmak üzere yüz milyonlarca insanı yoksullaştırdı ve az gelişmiş ülkelerdeki kitleleri açlık ve daha kötü sonuçlarla tehdit etti.”
Jones, emperyalist güçlerin Kiev’i Rusya’ya karşı saldırıya geçmeye zorladığı koşullarda, ABD ve müttefiklerinin Ukrayna’yı tanklar ve yakında F-16 savaş uçakları da dahil olmak üzere gelişmiş silahlarla doldurduğu devasa askeri yığınağı değerlendirdi: “ABD ve NATO’nun tüm prestijini Rusya ile bu savaşı yürütmeye yatırmış olan Biden yönetimi ve ABD emperyalizmi, askeri ve jeopolitik hedeflerinin başarısızlığa uğramasına tahammül edemez.”
Jones, SEP ve IYSSE’nin “bu çatışmada herhangi bir tarafı desteklemediğini” açıkça belirtti. “Bizler, ister Beyaz Saray’da ister Kremlin’de olsunlar, bu savaştan sorumlu olan herkesin uzlaşmaz muhalifleriyiz.” IYSSE tarafından desteklenen toplantı dizisinin amacı, dünyanın dört bir yanındaki emekçileri savaşa son vermek üzere harekete geçirmektir.
Jones, “Gerçek bir kitlesel savaş karşıtı hareket inşa etmek için, siyaset kurumunun ve şirket medyasının amansız propaganda bombardımanına karşı çıkmak gerekir” dedi ve şunları ekledi: “Bu yalan ve dezenformasyon kampanyası –bu toplantıyı iptal ettirmek için Ontario hükümetinin de destek verdiği kampanyada olduğu gibi, giderek artan saldırganca siyasi sansür eylemleri eşliğinde– Kanada’da tam gaz devam ediyor.” Jones, Kanada emperyalizminin, Dışişleri Bakanı Mélanie Joly’nin Mart ayında kamuoyuna açıkladığı gibi, Moskova’da “rejim değişikliği” hedefiyle Ukrayna’daki savaşın hazırlanmasında ve yürütülmesinde kilit bir rol oynadığını belirtti.
Toplantılar dizisinde diğer konuşmacıların da yaptığı gibi Jones daha sonra Ukrayna’daki savaşın tarihsel arka planını özetledi: “Savaş birbiriyle ilişkili iki sürecin sonucudur: 1991’de Stalinist bürokrasinin kapitalizmi felaket getirecek şekilde restore ederek Sovyetler Birliği’ni dağıtması ve Amerikan emperyalizminin buna verdiği yanıt—küresel rakiplerine göre gerileyen ekonomik gücünü dengelemek için askeri gücünü kullanmaya çalıştığı küresel hegemonya arayışı.”
“Putin’in Ukrayna’yı istilası kuşkusuz gerici bir suçtur. Bununla birlikte, bir çatışmanın kökenini ve karakterini anlamak, ilk kurşunu kimin sıktığını belirlemekle ilgili değildir,” diyen Jones, 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağıtılması ve Stalinist bürokrasinin kapitalizmi yeniden tesis etmesinden bu yana ABD’nin dünyanın geniş bölgelerinde bir dizi yasa dışı savaş yürüttüğünü ve NATO’nun Rusya’nın batı sınırına kadar çarpıcı bir şekilde genişlediğini açıkladı. Jones, aşırı sağcı Ukraynalı milliyetçilerin ve onların emperyalist hamilerinin bu tarihi tartışmaya karşı duydukları şiddetli düşmanlığa dikkat çekti; zira bu tartışma, çatışmayı “Putin’in kışkırtılmamış savaşı” olarak tanımlayan savaş yanlısı söylemlerini tamamen yerle bir ediyordu.
Jones, Kanada devletinin Ukraynalı aşırı sağcı milliyetçilerle, özellikle de Ukraynalı Milliyetçiler Örgütü (OUN) ve 14. Waffen SS Tümeni gazileriyle on yıllardır süren ittifakı yoluyla Ukrayna’daki savaşın siyasi ve ideolojik olarak hazırlanmasındaki rolüne döndüğünde, kalabalık içindeki UCC’ye bağlı provokatörler toplantıyı dağıtmak için kıs kıs gülmeye ve bağırmaya başladı. Jones onlara seslenerek, Holokost’un gerçekleştirilmesinde Hitler’in uşaklığını yapan güçleri destekledikleri gerçeğine kayıtsız kalmalarını iğrençlik olarak nitelendirdi.
Jones, sözlerini Kanada, Ukrayna, Rusya ve tüm ülkelerdeki işçilerin ve gençlerin savaşa karşı kitlesel bir hareket inşa etmeleri için birlik çağrısında bulunarak tamamladı: “Böyle bir hareket, toplumun zenginliğini üreten ve Marx’ın çok doğru bir şekilde belirttiği gibi, çıkarları bir ulusal kapitalistler kliğinin bir diğerine karşı avantaj sağlamasını desteklemekte değil, kapitalizmi yıkmakta ve daha ileri bir küresel toplumda -sosyalizmde- tüm halkların demokratik hak ve özgürlüklerini güvence altına almakta yatan uluslararası bir sınıf olan işçi sınıfına dayanmalı ve ona bu sınıf önderlik etmelidir.”
Soru-cevap bölümünde genç bir izleyici Jones’un ortaya koyduğu perspektifin Ukrayna’daki savaşı sona erdirebileceğine dair şüphelerini dile getirdi. Buna, “Bize aralarında seçim yapmamız gereken sadece iki güç olduğu söyleniyor: NATO ve onun Ukraynalı vekilleri ile Rusya. Biz bunu reddediyoruz,” diye yanıt verdi Jones. “Biz savaş haritasına değil, sınıf mücadelesi haritasına bakıyoruz. Duruma müdahale etmesi için uluslararası işçi sınıfına bakıyoruz. Bu ütopik bir bakış açısı değil; gerçek şu ki, Birinci Dünya Savaşı böyle sona erdi.” Jones, Bolşeviklerin önderliğinde işçi sınıfını iktidara taşıyan 1917 Rus Devrimi’nin, bir Sovyet Ukrayna’sının yaratılmasının ve daha önce Çarlık otokrasisi altında acımasızca ezilen birçok halk arasında gönüllü işbirliğinin temelini nasıl attığını açıkladı.
WSWS yazarı James Clayton, “Kanada emperyalizminin faşist dostları” yazı dizi hakkında konuşmak ve Lev Troçki’nin Sürekli Devrim Teorisi’nin Ukrayna için önemini açıklamak isteyince, aşırı sağcı Ukraynalı milliyetçi provokatörlerden oluşan grup, OUN’un faşist sloganının atılması da dahil bağırarak her türlü tartışmayı sona erdirmek istedi.
Ukraynalı milliyetçilerin IYSSE’nin Toronto toplantısını iptal etmeyi ve savaş karşıtı konferansı dağıtmayı başaramaması, devlet aygıtından aldıkları kesintisiz desteğe ve medyadaki günlük propaganda bombardımanına rağmen, görece yalıtılmışlıklarını ve geniş işçi ve gençlik kesimleri arasındaki potansiyel savaş karşıtlığını ortaya koymaktadır.
Kanada’nın en büyük şehri ve eski UCC Başkanı Paul Grod liderliğindeki Ukrayna Dünya Kongresi’nin merkezi olan Toronto’da, IYSSE toplantısını iptal ettirme girişimlerinde 40’tan az kişiyi harekete geçirebildiler. Bu arada diğer 40 katılımcı Jones’un konferansını dinlemeye gelmişti ve birçoğu, IYSSE’nin Ukrayna’daki savaş başladığından beri Toronto’da savaş karşıtı bir toplantı düzenleyen tek siyasi örgüt olmasından duydukları memnuniyeti dile getirdi.