در ۱۰ روز گذشته گزارش‌های متعددی از تظاهرات ضد دولتی در سوریه برای رهایی از مشکلات اقتصادی و سرنگونی رژیم بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه گزارش شده است. مفسران تشابهاتی را با اعتراضاتی که در مارس ۲۰۱۱ آغاز شد و احتمال سقوط اسد را مطرح کرد، ترسیم کرده اند.
اعتراضات سال ۲۰۱۱، در پی حمله ناتو به لیبی برای سرنگونی رژیم معمر قذافی، به عنوان «انقلاب» سوریه نامگذاری شد و توسط دولت اوباما به عنوان پوششی برای نیروهای اسلامگرای مسلح تامین مالی شده توسط متحدان خلیج فارس و ترکیه مورد استفاده قرار گرفت تا اسد را با رژیمی که با دیکته های امپریالیسم ایالات متحده سازگارتر باشد جایگزین کند.
روز یکشنبه ۲۰ اوت، پس از دو برابر کردن حقوق کارکنان دولتی و کاهش یارانه سوخت در ۱۵ اوت که هزینه آن را بیش از دو برابر افزایش داد، اعتراضات ضد دولتی عمدتاً در شهر جنوبی دوزی نشین سویدا − محل تظاهرات ضد دولتی سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲ − آغاز شد. پوند سوریه − در سقوط آزاد از زمان شروع جنگ نیابتی واشنگتن برای سرنگونی دولت سوریه در سال ۲۰۱۱ − ۳۰ درصد دیگر کاهش یافت. نرخ تبدیل دلار به لیر اکنون از ۵۰ لیر به دلار در سال ۲۰۱۱ به ۱۰٫۷۰۰ لیر افزایش یافته است که در بحبوحه فساد گسترده در میان نخبگان حاکم، منجر به تورم شدید و تشدید شرایط وحشتناک اقتصادی و اجتماعی گردیده و باعث شده ۹۰ درصد از جمعیت زیر خط فقر زندگی کنند.
رهبران محلی با حمایت روحانیون دروز اعتصاب عمومی یک روزه را فراخواندند و همه مغازه ها را در شهر بستند. در اواخر هفته، معترضان به دفاتر محلی حزب حاکم بعث حمله کردند و در جاده دمشق، پایتخت سوریه موانع ایجاد کردند. برخی از تظاهرکنندگان شعارهای «بشار کنار بکش، ما می‌خواهیم با عزت زندگی کنیم» و «زنده باد سوریه، مرگ بر بشار اسد» سر دادند.
خبرگزاری محلی سویدا ۲۴ گزارش داد که تظاهرات به شهر جنوبی درعا و شهر جبله در نزدیکی شهر ساحلی لاذقیه و همراه با سایر مناطق تحت کنترل مخالفان در شمال غرب، بخش‌هایی از استان حلب در مرز ادلب و شهر دیر الزور در امتداد فرات در شرق گسترش یافته است. المانیتور گزارش داد که دفاتر حزب بعث در شهرهای دیگر استان سویدا نیز بسته شده است.
رایان معروف، سردبیر تبعیدی سویدا ۲۴، گفت در حالی که پایان دادن به یارانه سوخت جرقه «قیام» را برانگیخت، این مطالبات سیاسی − برای سقوط رژیم − نه اقتصادی است.
اما این گزارش ها معتبر نیستند. در حالی که رسانه‌های تحت کنترل دولت سوریه این تظاهرات را گزارش نکرده‌اند، حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان این اعتراض‌ها را تایید کرده و آمریکا را مقصر دانسته است. محتوای برخی از مقالات با عناوینی مانند «صدها هزار نفر در سوریه برای سرنگونی رژیم اسد تظاهرات میکنند» قطعاً نادرست هستند.
به نظر می رسد که این اعتراضات از حمایت ایالات متحده برخوردار است و گروه های تبعیدی سوری در ایالات متحده از تظاهرات حمایت می کنند و خواهان سرنگونی اسد هستند. در سوریه، مدیریت خودمختار کرد دست نشانده آمریکا که شمال شرق سوریه را کنترل میکند و شورای ملی کردستان رقیب تحت حمایت ترکیه، بیانیه‌هایی در حمایت منتشر کرده‌اند، در حالی که معترضان در استان حلب و شورشیان استان ادلب، جایی که دروزی ها مواجه با آزار و اذیت سیستماتیک هستندد، مقید به اتحاد با سویدا و درعا شده اند.
حزب شبه چپ کارگران سوسیالیست در بریتانیا، صفحات مطبوعات خود را در اختیار همفکران خود در چپ انقلابی در سوریه قرار داده است. این گروه با اشتیاق زیاد اعتراضات را ستایش می کند و از جنبش ۱۰ اوت که اخیراً تشکیل شده و جنبش اقدام مدنی «که خواستار اعتصاب و سایر اشکال نافرمانی مدنی شده اند» حمایت می کند. این سازمان در یک کمیته هماهنگ کننده شرکت دارد که اذعان دارد «از چندین جنبش فعال، از جمله حزب ما تشکیل شده است. بنابراین ما در حال نبرد دو جانبه هستیم − علیه رژیم و علیه جریان‌های محافظه‌کار و ضد انقلابی.»
با مشارکت در چنین سازمانی، نقش چپ انقلابی / حزب کارگران سوسیالیست این است که پوششی سیاسی جهت تلاش‌ها برای سوء استفاده و تابع کردن کارگران سوری به رهبران مذهبی، اپوزیسیون‌های اسلامگرای ترکیه‌ای، و «جنبش‌های دموکراتیک» که مورد حمایت و پشتیبانی امپریالیسم آمریکا و دیگر جناح های بورژوازی سوریه قراردارند فراهم کند. این امر باعث ممانعت کارگران از راه اندازی مبارزه مستقل علیه طبقه حاکمه خود و امپریالیسم میشود.
نظریه انقلاب مداوم تروتسکی استدلال می کند که مردم سوریه نمی توانند به هیچ یک از اساسی ترین نیازهای خود − رهایی از جنگ ها و ستم امپریالیستی، حقوق دموکراتیک، مشاغل و استانداردهای زندگی مناسب − با همسو شدن با هیچ بخشی از بورژوازی ملی دست یابند. در عصر امپریالیستی، تحقق وظایف اساسی دموکراتیک و ملی در ملل تحت ستم − وظایفی که در قرون هفدهم و هجدهم با ظهور بورژوازی مرتبط بود − ضرورت به دست گرفتن قدرت توسط طبقه کارگر را مطرح میکند. این امر به نوبه خود تنها با متحد کردن مبارزات طبقه کارگر سوریه با مبارزات طبقه کارگر بین المللی به عنوان بخشی از مبارزه برای انقلاب سوسیالیستی جهانی قابل حصول است.
این تظاهرات با سفر کوتاه سه قانونگذار جمهوری‌خواه از کنگره آمریکا − اولین دیدار در یک دهه اخیر − از طریق ترکیه به منطقه تحت کنترل شورشیان در شمال غرب حلب که شاهد حملات پراکنده نیروهای روسیه و سوریه علیه شبه‌نظامیان اسلامگرای تحت حمایت ترکیه بوده است، همزمان شد. هدف آنها برجسته کردن وضعیت «اسف انگیز» در سوریه بود، اگرچه همدردی آنها فقط شامل مناطق تحت کنترل شورشیان و درخواست از «جامعه بین المللی برای مداخله» علیه رژیم اسد بود.
اینکه شرایط در سراسر سوریه وخیم است غیرقابل انکار است، اما مسئولیت اصلی این امر امپریالیسم بر عهده ایالات متحده و همتایان اروپایی آن است. دستمزدهای ماهانه کمتر از ۲۰ دلار ارزش دارند که امکان تامین غذا را ناممکن می کند. اکثر خانواده ها وابسته به حواله های ارسالی اقوام از خارج کشور هستند. حواله هایی که تصور می شود بالغ بر ۴۰۰ میلیون دلار در ماه باشد، که بسیار بیشتر از ارزش حقوق و دستمزد پرداختی در این کشور فقیر است. از جمعیت ۲۲ میلیونی سوریه قبل از جنگ، نزدیک به هشت میلیون نفر از این کشور گریخته اند و تخمین زده میشود ۳.۵ میلیون نفر از آنها در ترکیه زندگی می کنند.
جنگ، از جمله چهار سال بمباران شدید هوایی ایالات متحده، نیم میلیون نفر را کشته و تعداد زیادی را مجروح کرده است. اقتصاد سوریه را ویران کرده، شهرها و زیرساخت‌ها، سیستم کشاورزی و شبکه‌های آبیاری آن را خراب کرده و میراث مرگباری از گلوله‌های توپخانه، مین‌ها، بمب‌های خوشه‌ای و دیگر مهمات در زمین‌های کشاورزی، کنار جاده‌ها و ساختمان‌ها به جای گذاشته است.
واشنگتن و متحدان منطقه ای آن، کشورهای خلیج فارس، ترکیه و اسرائیل، صدها شبه نظامی را برای مبارزه با رژیم سوریه تواما تامین مالی و / یا حمایت میکنند. نیروهای ایالات متحده و نیروهای نیابتی آن، از جمله مدیریت خودمختار به رهبری کردها، اکنون تا یک سوم از خاک سوریه، به غیر از مراکز عمده جمعیتی آن، از جمله منطقه تولید نفت آن در اطراف دیرالزور و ناحیه حاصلخیز سنتی آن در اطراف حسکه، هر دو در شرق کشور، جایی که درگیری ادامه دارد را کنترل می کنند. در این هفته چندین درگیری بین کردهای مورد حمایت آمریکا و جنگجویان عرب تحت حمایت ترکیه در استان دیرالزور روی داد که دست کم ۳۴ کشته و تعداد زیادی زخمی برجای گذاشت.
در حالی که اسد با کمک ایران و روسیه و متحدان منطقه‌ای‌اش کنترل بسیاری از مناطق کشور را دوباره به دست گرفته، شرایط اقتصادی و اجتماعی بهبود نیافته است، چونکه ایالات متحده با اعمال تحریم‌های بر بخش بانکی آن به دنبال خفه کردن صنایع صادراتی و تجارت و ورشکستگی سوریه بود . ایالات متحده از طریق کنترل خود بر موسسات مالی چندجانبه، فروپاشی اقتصاد لبنان که سوریه به طور جدایی ناپذیری با آن پیوند خورده است در سال ۲۰۱۹ مهندسی کرد تا حلقه محاصره را در اطراف دمشق تحکیم کند.
زمین لرزه های ویرانگر فوریه که ترکیه و سوریه را لرزاند، بحران اجتماعی اقتصادی سوریه را تشدید کرد، بیش از ۶٫۰۰۰ نفر کشته، حدود ۱۰٫۰۰۰ ساختمان تخریب و ۲۶۵٫۰۰۰ نفر بی خانمان بر جای گذاشت. بر اساس گزارش بانک جهانی، زمین لرزه ها بیش از ۵ میلیارد دلار خسارت فیزیکی مستقیم در سوریه ایجاد کرده و باعث کاهش ۵.۵ درصدی تاکنونی تولید ناخالص داخلی آن، از ۶۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۱ به ۱۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ شده است.
جنگ آمریکا / ناتو در اوکراین علیه روسیه نیز حمایت مالی مسکو از دمشق را محدود کرده و باعث افزایش قیمت گندم شده است. اگرچه اتحادیه عرب پس از تعلیق اسد در آغاز جنگ نیابتی، مجدداً اسد را پذیرفته و کشورهای حاشیه خلیج فارس روابط خود را با دمشق برقرار کرده اند، اما هنوز هیچ سرمایه گذاری یا کمک قابل توجهی ارائه نشده است.
واشنگتن که مشتاق بر هم زدن پیوندهای رو به رشد بین متحدان خود در خلیج فارس، با ایران، روسیه و چین است، فشار بر ایران و متحدانش در سوریه، لبنان و عراق را افزایش می دهد. آمریکا قرار است مانورهای نظامی بزرگی را با اسرائیل برگزار کند، از جمله رزمایشی که شبیه سازی حمله به تاسیسات هسته ای ایران است. این رزمایش به دنبال یک رزمایش بزرگ مشترک با حضور فرماندهی مرکزی ایالات متحده و نیروهای دفاعی اسرائیل در ژانویه که شامل تمرینات نیروی هوایی و مانورهای دفاع موشکی بود صورت میگیرد.
ژنرال مارک میلی، که ریاست ستاد مشترک ارتش ایالات متحده را بر عهده دارد، اخیراً در یک سفر برنامه ریزی نشده در اسرائیل با یوآو گالانت وزیر دفاع و ژنرال هرزی هالوی رئیس ستاد ارتش اسرائیل دیدار کرد. در سفر قبلی خود در ماه مارس گذشته، او درباره مسائل امنیتی منطقه ای و «هماهنگی برای دفاع در برابر تهدیدات ناشی از ایران» گفتگو کرده بود. اسرائیل تقریباً هر هفته به حملات هوایی علیه سوریه دست زده، اخیراً دو مرتبه هر دو فرودگاه دمشق و حلب را هدف قرار داده و خسارات سنگینی به بار آورده است، و به صدها حمله هوایی خود از سال ۲۰۱۱ که نیروهای سوری، جنگجویان مورد حمایت ایران و حزب الله را هدف قرار داده اند، افزوده است.
آموس هوشتین، نماینده ویژه انرژی آمریکا به لبنان سفر کرده است تا با چشم انداز حمایت از منابع انرژی فراساحلی این کشور، اتکای این کشور به ایران را کاهش دهد. به گزارش شبکه المیادین لبنان، آمریکا نیروهای کمکی نظامی به پایگاه های خود در نزدیکی دیرالزور سوریه فرستاده و هواپیماهای جنگنده مستقر کرده است. همچنین نیروهای بیشتری را احتمالاً برای آماده سازی جهت عملیات علیه شبه نظامیان طرفدار ایران در شرق سوریه، در امتداد مرز بین عراق و سوریه، نزدیک البوکمال اعزام کرده است.
نوری المالکی، نخست وزیر سابق عراق گفت: استقرار اخیر نیروهای آمریکایی در استان الانبار در غرب عراق نشان می دهد که هدف آنها بستن مرزهای این کشور با سوریه و آماده شدن برای سرنگونی رژیم سوریه است. وی افزود که درخواست واشنگتن برای بستن مرز عراق با سوریه را در سال ۲۰۱۱ رد کرده بود، زیرا این امر به منزله محاصره یک کشور دیگر بود.
ماه گذشته، پنتاگون در پی آنچه که ادعا کرد توقیف و آزار کشتی‌های تجاری توسط ایران بود، جت‌های جنگنده اف ۳۵ و اف ۱۶ و دو کشتی جنگی اضافی را به منطقه فرستاد. گفته می شود که واشنگتن در حال بررسی طرحی برای مستقر کردن تفنگداران دریایی آمریکا بر روی کشتی های نفتکش تجاری است تا از تلاش های ایران برای توقیف کشتی ها در تنگه هرمز که ۲۰ درصد کل محموله های نفتی از آن عبور می کند، جلوگیری کند.